شهرها و روستاهای مختلف ایران، از جمله پایتخت، با آغاز فصل گرما با خاموشی‌های مکرر و قطع پی در پی برق دست به گریبان‌اند. علت کاهش شدید منابع آبی پشت سدهای بزرگ است. گفته می‌شود که خاموشی‌ها تا پایان تابستان ادامه دارد.با آغاز تابستان تقریبا تمام شهرها و روستاهای مختلف ایران با خاموشی‌های مکرر و قطع پی در پی برق روبه‌رو شدند. حتی بسیاری از مناطق پایتخت نیز که پیش از این کمتر از دیگر نقاط دچار نوسان برق بود، با قطعی‌های پی در پی مواجه شد. به گفته وزارت نیروی ایران، با توجه به گرم شدن هوا و افزایش استفاده از وسایل سرمایشی، به‌خصوص کولر گازی، مصرف برق افزایش یافته است. گرچه خاموشی و قطع برق در سال‌های اخیر کم و بیش با آغاز فصل گرما همراه بوده است، اما بارش اندک سال‌های گذشته باعث شد که مردم از همان زمستان نگران قطعی‌های تابستان باشند. میزان اندک بارش این سال‌ها که کاهش شدید تولید نیروگاه‌های برق‌آبی را نیز به همراه داشته، ایران را با بحران جدی خشکسالی مواجه کرده است. وزیر نیرو چند روز پیش با اشاره به کمبود تولید برق در ایران گفته بود: «اگر بخواهیم به همین شکل مصرف را ادامه دهیم، قطعا با خاموشی در کشور مواجه خواهیم بود». پیش‌تر نیز یکی از معاونان وزیر نیرو هشدار داده بود که در صورت مصرف نادرست برق، "خاموشی‌های گسترده" در سه چهار سال آینده ایران را فراخواهد گرفت. تداوم خاموشی‌ها و مشکل "اطلاع‌رسانی" عیسی فرهادی، فرماندار تهران نیز روز چهارشنبه ضمن تأکید بر لزوم کاهش ۱۰ درصدی مصرف برق در تهران، هشدار داد که اگر ساکنان پایتخت چنین میزانی از صرفه‌جویی را در دستور کار خود قرار ندهند، قطعی برق و خاموشی‌ها تا مردادماه ادامه خواهد داشت. خبرگزاری‌های داخلی خبر از دشواریی‌هایی داده‌اند که "خاموشی‌های غیرمترقبه" برای مشترکان خانگی و حتی شرکت‌های بزرگی چون اپراتورهای تلفن‌های همراه به وجود آورده است. مهم‌ترین خواست مشترکان "اطلاع‌رسانی" درباره زمان خاموشی‌ها است؛ امری که اعتراضات وسیعی را در سراسر ایران برانگیخته است. وزیر نیرو روز گذشته در واکنش به این مطالبه مردم گفت: «هرگونه قطعی برق از طریق شرکت‌های توزیع به مردم اطلاع‌رسانی خواهد شد». همچنین اسدالله قره‌خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس ایران، با اشاره به تداوم خاموشی‌ها "تا پایان تابستان"، از قول وزارت نیرو برای اطلاع‌رسانی در مورد زمان‌بندی خاموشی از روز شنبه (۱۶ تیر) خبر داد. هم‌زمان با این دو، محمودرضا حقی‌فام، معاون هماهنگی توزیع توانیر ایران نیز با تأکید بر اینکه "هیچ برنامه درازمدتی برای قطعی برق در کشور نداریم"، در مورد "اطلاع‌رسانی" عین سخنان وزیر نیرو را تکرار کرده بود. به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید روایت وزیر و دیگر مقام‌های وزارت نیروی ایران از "اطلاع‌رسانی به مردم" با اظهارات برخی دیگر از مقام‌های محلی این وزارتخانه متفاوت است. عطاالله نوروزی، مدیر امور برق شهرستان سقز، امروز پنجشنبه (۱۴ تیر/ ۵ ژوئیه) گفت: «ما به عنوان امور برق سقز از زمان وقوع خاموشی‌ها اطلاع نداریم و به همین خاطر نمی‌توانیم به مردم اطلاع‌رسانی دقیق از زمان وقوع خاموشی‌ها دهیم و نهایتا ۵ یا ۱۰ دقیقه قبل از اینکه مسیری خاموش شود، خود ما نیز مطلع می‌شویم». رکوردزنی در مصرف به‌رغم خاموشی‌ها رضا اردکانیان، وزیر نیرو نیز هم‌زمان به‌رغم خاموشی‌های مکرر اخیر گفت که روز دوشنبه گذشته (۱۱ تیر) رکورد مصرف برق در ایران شکسته شده است. به گفته او، در این روز ۵۶ هزار و ۶۷۲ مگاوات برق مصرف شده که اوج بار مصرفی برق در سال جاری (۱۳۹۷) بوده است. اردکانیان حتی گفت، اگر صرفه‌جویی ناشی از تغییر ساعات کار اداره‌ها در شماری از استان‌ها انجام نمی‌شد، کشور با خاموشی بیشتری مواجه می‌شد. وزیر نیرو با اعلام اینکه دولت به این وزارتخانه اجازه داده تا ساعت کار ادارات را در استان‌های مختلف بر حسب نیاز تغییر دهد، تأکید کرد که دستگاه‌های دولتی پرمصرف در صورت عدم رعایت دستورات وزارت نیرو با قطعی برق روبه‌رو می‌شوند. در همین حال، خبرگزاری تسنیم از نوبت‌بندی شدن برق در کشور خبر داد. معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر نیز روز گذشته در رابطه با قطعی‌های احتمالی برق در روزهای آتی، از اعمال محدودیت‌هایی برای "حداکثر ۱۵ روز" خبر داده و گفت: «ما هیچ برنامه محدودیت درازمدت برای کشور نداریم و ممکن است در طول هفته یکی دو روز به خاطر افزایش درجه حرارت این محدودیت‌ها اعمال شود». حقی‌فام افزود: «اگر مردم در آن مناطق توانستند مدیریت مصرف انجام دهند، آن محدودیت لغو و ممکن است در آن منطقه هیچ خاموشی نداشته باشیم». به گفته این مقام وزارت نیرو، طرح مزبور از پنج استان اصفهان، مشهد، همدان، البرز و کرمانشاه آغاز شده و از روز پنجشنبه در کل کشور اجرایی می‌شود. کاهش شدید منابع آبی پشت سدها هم‌زمان با تداوم قطع پی در پی برق در نقاط مختلف ایران، وزارت برق عراق روز گذشته در اطلاعیه‌ای از قطع یک خط هزار مگاواتی صادرات برق ایران به آن کشور خبر داد و نوشت که قطع این خط مستقیما بر وضعیت استان‌های بصره، ناصریه و عماره در جنوب عراق تاثیر گذاشته است. طبق این اطلاعیه، مقام‌های عراقی برای برقراری مجدد این خط در حال رایزنی با طرف ایرانی هستند. البته گفته می‌شود که ذخیره‌سازی برق در مقیاس زیاد بسیار دشوار است و به همین دلیل در مقاطعی مثل نیمه‌شب که مصرف برق به نازل‌ترین سطح می‌رسد، مقرون به صرفه این است که به جای خاموشی نیروگاه‌ها، جریان در مدار نگه داشته شده یا برق اضافی به کشورهای همسایه صادر شود. از کمبود منابع آبی در پشت سدهای بزرگ کشور به عنوان عامل اصلی خاموشی‌ها و قطع برق نام برده می‌شود. محمد حسین مقیمی، استاندار تهران، با توجه به همین منابع آبی موجود پشت سدها گفته است که از ۹ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاه‌های آبی، در حال حاضر تنها امکان تولید ۴ هزار مگاوات برق وجود دارد. گفته می‌شود که کمبود آب و بارش‌های اندک چند سال اخیر در ایران و در پی آن کاهش عمق آب‌های پشت سدهای کشور باعث شده که ایران روزانه با دست‌کم پنج هزار مگاوات کمبود برق روبه‌رو باشد. کارشناسان از پایین آمدن شدید عمق آب‌های موجود در پشت سدهای بزرگ ایران خبر می‌دهند؛ امری که باعث شده تا تولید برق نیروگاه‌های برق‌آبی دیگر نتواند همچون سال‌های پیش باشد. بخش عظیمی از برق مصرفی ایران از همین نیروگاه‌های برق‌آبی تأمین می‌شود. از نگاه کارشناسان، وابستگی به این نیروگاه‌ها برای کشوری با موقعیت ایران، به‌خصوص در آغاز تابستان، "زنگ خطر" است.
خاموشی‌های ایران؛ “زنگ خطر” کاهش آب سدهای بزرگ
