روایت دانشجوی فارغ التحصیل پرینستون که به خاطر تحقیق درباره قاجارها در ایران زندانی شد

مقاله ای از لورا سکور در نیویورک تایمز

هوآ کیو برای نجات همسرش می جنگد. همسرش یکی از دست کم هفت آمریکایی محبوس جمهوری اسلامی است که به مهره ای در یک گروگان گیری با تاریخ پنهانی حدودا ۴۰ ساله تبدیل شده است.

ژییو ونگ می توانست هرگز از ایران سر در نیاورد. او در دانشگاه پرینستون مشغول پژوهش درباره مشابهت حکومت های منطقه آسیا در قرن نوزدهم بود. تحقیقات او نه به سیاست ایالات متحده در برابر ایران ربطی داشت نه به واقعیت سیاسی ایران طی یک صد سال گذشته. او ابتدا تصمیم داشت از آرشیو ترکمنستان استفاده کند، اما ترکمنستان به او ویزای ورود نداد.

ونگ به دنبال ماجراجویی نبود. پسری ۲ ساله داشت و همسری که به تازگی از چین به ایالات متحده آمده بود. ایران در مقایسه با ترکمنستان از آزادی بیشتر و در مقایسه با افغانستان از امنیت بیشتری برخوردار بود. گذشته از آن، برای تحقیقات دانشگاهی او آرشیو ایران از غنای بیشتری برخوردار بود. ونگ لازم بود فارسی یاد بگیرد و دست کم در مورد ادبیات ایران تحقیق کند. او استعداد بالایی برای یادگیری زبان دارد.

ژییو ونگ ژانویه ۲۰۱۶ راهی تهران شد، دقیقا همان ماه که برجام عملا به اجرا گذاشته شد. او که شهروند آمریکایی چینی تبار بود بدون نگرانی به ایران رفت. موسسه دهخدا در تهران از ویزای او حمایت کرده بود. مقام های کنسولی ایران معرفی نامه او از پرینستون برای تحقیقات دانشگاهی را تایید کرده بودند. قرار بود از دو مجموعه استفاده کند: آرشیو دیپلماتیک در وزارت خارجه ایران و آرشیو ملی ایران.

او آپارتمانی در نزدیکی میدان ونک اجاره کرد. مشکلاتش در مراجعه به آرشیو ملی شروع شد. بعد از مدتی کار به او گفته شد با این ویزا نمی توانسته چنین پژوهشی را انجام بدهد و بهتر است هر آن چه انجام داده را ببرد و در سفر دیگری به کارش ادامه بدهد. بعد بازجوها می آیند و لپ تاپ و پاسپورت اش را می گیرند. یک دیپلمات سفارت سوئیس هم که قرار بود در فرودگاه تهران او را مشایعت کند دست آخر می فهمد که او سر از زندان اوین در آورده است.

هوآ کیو، همسر ژییو ونگ، می گوید: «برای من این پرونده در واقع دو بخش دارد. یکی بازگرداندن او به خانه است. دیگری اطمینان از این که او دوام بیاورد تا نجات پیدا کند.»

جان لیمبرت، دیپلمات پیشین آمریکایی که خودش در آغاز انقلاب ایران در سفارت آمریکا گروگان گرفته شد، معتقد است: «این مساله ای درباره ما نیست. این موضوعی مربوط به سیاست داخلی ایران و درباره تضعیف هر گونه شانس عادی سازی روابط است.»

* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.