جمهوری اسلامی در آستانه سفر ظریف به بروکسل با تعیین ضرب‌الاجلی دوماهه خواهان “تضمین‌های لازم” اروپا جهت “تأمین منافع ایران و جبران خسارات خروج آمریکا” از برجام شد. آلمان به اولتیماتوم ایران واکنشی خویشتندارانه نشان داد.جمهوری اسلامی در آستانه دیدار محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، با همتایان اروپایی‌اش در روز سه‌شنبه در بروکسل ضرب‌الاجلی ۶۰ روزه برای اروپا تعیین کرده و خواستار “تضمین‌های لازم” از سوی طرفین اروپایی جهت اجرای برجام شده است.

به نظر می‌رسد منظور از این تضمین‌ها، با توجه به تأکید بر “تأمین منافع ایران و جبران خسارات خروج آمریکا” از توافق هسته‌ای، تداوم استفاده جمهوری اسلامی از امتیازهای اقتصادی برجام باشد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، روز یکشنبه (۲۳ اردیبهشت/ ۱۳ مه) ضمن اعلام این خبر به نقل از عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه، از حضور او در نشست این کمیسیون خبر داد.

درخواست تشکیل “کمیسیون مشترک”

به گفته نقوی حسینی، عراقچی در نشست روز گذشته این کمیسیون ضمن اشاره به سه گزینه ایران در برابر خروج آمریکا از برجام، یعنی خروج متقابل از آن، خروج از “ان‌پی‌تی” و “استفاده از مکانیسم کمیسیون مشترک”، از جمله گفته است: «در طول مذاکرات با اروپایی‌ها بارها گفته شده بود که آیا اروپا می‌تواند منافع ایران در قبال خروج آمریکا از برجام را تأمین کند. راه حل سوم ما استفاده از فرصت داخل برجام بود، بنابراین ظریف درخواست تشکیل کمیسیون مشترک را کرد و بدون حضور آمریکا این کمیسیون باید تشکیل شود».

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری “خانه ملت” افزوده است: «عراقچی گفت، این فرصت چهل و پنج روز الی دو ماه طول خواهد کشید که طی این مدت یا اروپایی‌ها تضمین‌های لازم جهت تأمین منافع ایران و جبران خسارات خروج آمریکا علیه ایران را خواهند داد و یا قادر به این اقدام نخواهند بود. اگر اروپایی‌ها تضمین ندادند، تصمیم‌گیری نسبت به آینده به عهده مقامات ارشد نظام است. به همین جهت مذاکرات با چین، روسیه و سه کشور اروپایی‌ها با سفر ظریف شروع شد».

به گفته نقوی حسینی معاون ظریف همچنین گفته است: «اروپایی‌ها برجام را یک توافق امنیتی می‌دانند و برای آن جایگاه حیثیتی قائل هستند و از برجام عبور نکرده‌اند، ولی گفته‌اند که حاضرند با آمریکا در حوزه موشکی یا نظامی ایرانهمکاری کنند. جمهوری اسلامی ایران فرصت‌های بسیار خوبی دارد و می‌تواند از آن‌ها در داخل یا خارج از برجام استفاده کند».

واکنش خویشتن‌دارانه آلمان به ضرب‌الاجل

دولت آلمان در مقابل ضرب‌الاجل ایران واکنشی خویشتن‌دارانه از خود نشان داده است. میشاییل روت، از مسئولان ارشد وزارت خارجه آلمان از حزب سوسیال دمکرات، روز دوشنبه در بروکسل گفت که در دیدار در پیش با ظریف در این مورد صحبت خواهد شد که «آیا اصلا می‌توانیم با تعیین چنین قرارها و مهلت‌هایی به نتیجه برسیم».

آقای روت همچنین، در صورت پایبندی جمهوری اسلامی به تعهدهای هسته‌ای‌اش، از آمادگی اروپایی‌ها برای “پذیرش مسئولیت اقتصادی بیشتر در قبال ایران” خبر داد.

او هم‌زمان، با اشاره به اینکه تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند شرکت‌های اروپایی را نیز با مشکل مواجه کند، گفت، این نشان می‌دهد که “مناقشه تا چه حد پیچیده است”.

دیدار ظریف با همتایان اروپایی‌اش در بروکسل

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، قرار است روز سه‌شنبه (۲۵ اردیبهشت) در بروکسل با وزیران خارجه سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا و نیز فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بر سر اقدامات بعدی در راستای چگونگی اجرای برجام بدون حضور آمریکا دیدار و گفت‌وگو کند.

در تهران گفته می‌شود که اروپایی‌ها از جمهوری اسلامی مهلتی ۹۰ روزه خواسته‌اند، ایران اما این پیشنهاد را نپذیرفته است.

بیشتر بخوانید: تأکید آلمان و بریتانیا بر حفظ توافق اتمی با ایران

در جریان دیدار ظریف با طرف‌های اروپایی، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران نیز حضور دارد. عراقچی به شبکه اول تلویزیون آلمان (ARD) گفته است: «انتظار ما از کشورهای اروپایی این است که بگویند چگونه می‌توانند منافع ما را در توافق هسته‌ای تضمین کنند».

به گفته معاون وزیر خارجه ایران، جمهوری اسلامی اطمینان دارد که اروپا خواهان تداوم برجام است، «اما اینکه آیا توان محافظت از آن را هم دارد، پرسشی است که ما در گفت‌وگوها خواهان گرفتن پاسخی برایش هستیم». عراقچی اما در مقابل با اشاره به اینکه به آمریکا “به‌هیچ عنوان اعتمادی نیست”، گفته است: «تنها یک دلیل بیاورید که چرا ما باید دوباره با کشوری مذاکره کنیم که تمامی بنیان‌های اعتماد را از میان برده است!».

بیشتر بخوانید: ماموریت برجامی ظریف به دستور روحانی آغاز شد

از نظر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، توافق هسته‌ای با ایران در سال ۲۰۱۵ میلادی، نمی‌تواند مانعی دائمی در برابر دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی باشد. او که برجام را “بدترین توافق” می‌دانست، در نهایت روز ۸ ماه مه گذشته فرمان اجرایی خروج آمریکا از آن را امضا کرد و تحریم‌ها علیه ایران را دوباره به جریان انداخت. این تحریم‌ها همچنین می‌توانند دامن شرکت‌های اروپایی طرف معامله با ایران را نیز بگیرند.

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران که روز گذشته “مأموریت برجامی” خود را با سفر به چین آغاز کرده بود، پس از دیدار با مقام‌های پکن، امروز وارد مسکو شد. ظریف در دیدار با سرگئی لاوروف، همتای روس خود، ضمن “امیدبخش” خواندن مواضع روسیه در قبال برجام، از جمله گفت: «امروز هم امیدوارم بتوانم با شما درباره جزئیات و نحوه همکاری ۱+۴ صحبت کنم». وزیر خارجه ایران پس از ترک مسکو، عازم بروکسل خواهد شد تا در شامگاه سه‌شنبه پاسخ اروپا به “تضمین”‌های درخواستی جمهوری اسلامی را بشنود.