شماری از اقتصاددان ایران در نامهای خطاب به روحانی، جمعبستی از مشکلات اقتصادی کشور عرضه کردهاند. در این نامه به فساد، رانتخواری، استقرار اقتصاد رفاقتی به جای اقتصاد رقابتی و بیاعتمادی مردم به نظام اشاره شده است.گروهی از اقتصاددانان ایران در نامهای سرگشاده به حسن روحانی، رئیس جمهور سیاههای از مشکلات و نارساییهای حاکم بر اقتصاد کشور را بر شمرده و راهکارهایی برای عبور از وضعیت فعلی اقتصادی کشور ارائه دادهاند. این نامه روز دوشنبه (۱۵ مرداد/ ۶ اوت) در رسانههای ایران منتشر شده است. در نامه اقتصاددانان، دولت مسئول پاسخگویی به ناکارآمدیها معرفی شده درعین حال تاکید شده که این نامه خطاب به مردم "به عنوان صاحبان اصلی کشور" نیز نوشته شده و از این رو، نامهای سرگشاده است. اقتصاددانان در نامهی خود به فاصله گرفتن دولتها از مردم و همچنین دوری جستن از اقتصاد تولید محور اشاره کردهاند. ناکارآمدی اقتصاد "خصولتی" منظور از "اقتصاد خصولتی" در نامهی این ۳۸ اقتصاددان اشاره به نحوه خصوصیسازی در اقتصاد ایران است که در سالهای گذشته انجام شده است. در این "خصوصیسازی" اغلب شرکتها، کارخانهها و بنگاههای بزرگ اقتصادی به نهادها و ارگانهایی واگذار شدند که خود دولتی و حکومتی بودند. به کانال دویچه وله فارسی بپیوندید در این نامه از جمله چنین آمده است: «از طریق انتقال داراییهای دولت به دوستان و آشنایان، ثروت و سرمایه در دست گروههایی متمرکز شد که از امتیازهای درون قدرت بهره گرفته بودند.» نویسندگان نامه از تولد یک الیگارشی نام میبرند که از طریق بهرهگرفتن از فرصتها، رانتها و درآمدهای حاصل از توزیع منابع طبیعی شکل گرفته است. این اقتصاددانان معتقدند که دولتها و از جمله دولت کنونی نیز با وضع مقررات و "قوانین ناپخته و فاقد کارشناسی کافی" فرصتهای بزرگ برای رانتهای گسترده از صنایع نفت و گاز و همچنین دسترسی به منابع مالی و اعتبارات بانکی را فراهم آوردهاند. به سخن دیگر، به جای استقرار یک اقتصاد رقابتی که زمینههای حضور بخش خصوصی در تولید را فراهم سازد، اقتصادی رفاقتی شکل گرفته که از طریق نزدیکی به قدرت سیاسی (رانت)، پول و ثروت کلان کسب کرده است. در این نامه حتی نوشته شده است: «با توجه به شدت وابستگی و اختلاط این نو کیسهگان با حاکمیت، این گروه به تدریج به ثروت و قدرتی دست یافته است که دولت را به تسخیر خود درآورده است و در کلیه امور و شئون اقتصادی، مانند تعیین نرخ بهره بانکی یا نرخ تبدیل ارز مداخله می کند.» چند نمونه از مشکلات اقتصادی نخستین مشکلی که این اقتصاددانان به آن اشاره کردهاند، انحراف اقتصاد کشور از اقتصاد تولیدمحور به اقتصاد رانتمحور است. در این نامه از صنایع پتروشیمی، فولاد، فرآوردههای معدنی، خودروسازی و سامانه بانکی ایران تحت عنوان "بنگاههای رانتی شبهدولتی" یاد شده است. عدم همکاری منطقی با بخش خصوصی و غیرمردمی شدن از دیگر پیامدهای اقتصاد رانتمحور تلقی شده است. به باور این اقتصاددانان، اقتصاد ایران درگیر یک سه ضلعی است که نه تنها نامولد است، بلکه به فساد مالی نیز دامن میزند. سه ضلع حاکم بر اقتصاد ایران به باور آنها از این قرارند: "سفتهبازی، دلالی و رباخواری". نویسندگان بر این باورند که این سامانه فاسد و رانت محور باعث ایجاد یک دولت خاکستری در دل دولت شده و عملا در تعیین سیاستهای اقتصادی، پولی و مالی دخالت میکند. این اقتصاددانان بیاعتمادی مردم به سیاستهای دولتی را ناشی از این سیاستهای خطا، ناشی از فساد مالی و نقش بنگاههای رفاقتی در تحولات اقتصادی ایران دانسته و از این رو برای حل مشکلات اقتصاد خواستار مبارزه قاطع با فساد مالی و رانتخواری شدهاند. در توصیههای این اقتصاددانان بر مبارزه و تلاش برای محدود کردن رانتهای مربوط به اقتصاد انرژی و سیستم بانکی تاکید رفته است.
اخبار
-
خبرهایی از حمله ی احتمالی اسرائیل به ایران در بامداد روز جمعه سی و یکم فروردین 1403 می رسد که درباره ی صحت و سقم و معنای آن جای تردید فراوان بود. به همین خاطر نگارنده ترجیح داد که نوشتار هفتگی خود را به موضوعی وسیع تر و البته جدی تر از…
-
دکتر کورش عرفانی سرانجام موش کوه زایید. 200 پرتابه ای که دارای شانس نزدیک به صفر برای اصابت به هدف و ایجاد خسارت واقعی بودند، از سوی سپاه به سوی اسرائیل شلیک شد. این شبه حمله را باید به مثابه یک کادو از جانب بیت رهبری به براداران صهیونیست تل آویوی…
-
با نزدیک شدن نسل کشی به پایانی نافرجام در نوار غزه، مجموعه ی صهیونیستی دولت کنونی اسرائیل در مقابل این پرسش قرار می گیرد که برای باقی ماندن در رأس قدرت و پیشبرد سایر بخش های طرح های خود باید دست به چه کاری زند. چه چیزی است که بتواند…
-
در روزی که این مقاله به نگارش درمی آمد، جنگ افروزترین مقام سیاسی تاریخ معاصر بشر با رئیس جمهور کشوری که قویترین و مخرب ترین ارتش روی کره ی زمین را فرماندهی می کند به گفتگوی تلفنی پرداختند. خبرها حاکیست که در صحبت میان بنجامین نتانیاهو صهیونیست و جو بایدن…
-
پس از شش ماه نسل کشی، طرح آدمخواران اسرائیلی برای نابودسازی نوار غزه به پایان خود رسیده است. ساکنان این منطقه اینک یا مرده اند یا محکوم به مرگ ناشی از بیماری و قحطی و آوارگی هستند. کرانه ی باختری برای اسرائیل هدف آسانی است و از همین حالا به…
-
در حالی که پیش بینی ها در مورد سال کنونی (چه میلادی و چه خورشیدی) به سمت تنش های هر چه بیشتر جهانی، منطقه ای و داخلی است، این گونه به نظر می رسد که خرد جمعی ایرانیان هنوز محمل مناسبی برای تبلور و مادیت یافتن دارا نیست تا بتواند در…
-
تامین خصلت مردمی برای تشکیل یک جبهه ی فراگیر کورش عرفانی ویژگی بارز تاریخ سیاسی ایران، نفی نهادینه ی نقش مردم در تعیین سرنوشت خویش بوده است. همه ی نظام ها و سلسله هایی که بر ایران حکم رانده اند، با تمامی تفاوت های ظاهری خود، در این امر مشترک بوده اند که اراده ی…
-
اطلاعیه یازدهمین سالروز تاسیس حزب ایران آباد در شرایطی که کشورمان به سال سختی پا می گذارد، حزب ایران آباد نیز به عنوان یکی از تشکل های سیاسی ایرانی به همراه میلیون ها دیگر از هموطنانمان به این می اندیشد که چه باید کرد؟ این سئوالی است که اینک ذهن…
-
به فاصله ی چند روز، در ایران، وارد سالی می شویم که به گفته ی بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران، فاجعه در انتظار اقتصاد ایران است: تورم دو تا سه رقمی، رکود گسترده، بی ارزش شدن پول ملی، افزایش قیمت ارز منتج از آن، کسر بودجه ی عظیم دولت، تعطیل…
-
نویسنده: رالف نادر ترجمه: کورش عرفانی یادداشت مترجم: ماشین انسان کشی ارتش آدمخوار تروریسم اسرائیل در حال قتل عام یک ملت است. زیر چشم جهانی که به ابتذال اخلاقی صهیونیسم عادت کرده است کشتار زنان و کودکان و مردم بیگناه نوار غزه در جریان است. به نظر می رسد که…