پنج ماه بعد از بازداشت فعالان محیط زیست، مقام ارشد قضایی درباره دلیل بازداشت آنها مطمئن نیست
پنج ماه بعد از بازداشت بیش از ۲۰ فعال حوزه محیط زیست در ایران، یک مقام ارشد قوه قضائیه می گوید «باید دید واقعا این ارتباط بوده یا نه». این درحالی است که نهادهای حقوق بشری از ابتدا به این بازداشت ها معترض بودند و حتی یکی از بازداشت شدگان در همان اوایل در بازداشتگاه به طرز مشکوکی درگذشت.
غلامحسین اسماعیلی، رئیس کل دادگستری تهران روز جمعه ۱۱ خرداد در مورد پرونده بازداشت ۲۰ فعال حوزه محیط زیست گفت: باید دید که آیا واقعا این ارتباط وجود دارد یا نه و در صورت وجود داشتن تا چه میزان بوده است.
دی ماه سال گذشته کاووس سیدامامی به همراه ۹ نفر دیگر از فعالان و کارشناسان زیست محیطی توسط اطلاعات سپاه بازداشت شدند. چندی بعد، مقام‌های زندان به خانواده آقای سیدامامی اعلام کردند که او در زندان خودکشی کرده است. مرگ وی واکنش های زیادی را در کانادا و آمریکا در پی داشت و برخی نهادهای حقوق بشری از جمهوری اسلامی انتقاد کردند.
کمی بعد با افزایش بازداشتی ها، دستگاه قضایی جمهوری اسلامی اتهام بازداشت شدگان را «جاسوسی» اعلام کرد. صدا و سیمای جمهوری اسلامی در گزارشی مدعی شد آقای سیدامامی، استاد دانشگاه و مدیر موسسه بنیاد حیات وحش میراث پارسیان، و همکاران او با استفاده از دوربین‌‌های عکس‌برداری از یوزپلنگ، اقدام به تصویربرداری از سایت‌های موشکی سپاه کرده و اطلاعات این سایت‌ها را در اختیار سازمان‌های اطلاعاتی خارجی قرار داده‌اند. همان زمان خانواده او، این ادعا را رد کرد.
مرتضی آریانژاد، نیلوفر بیانی، هومن جوکار، امیرحسین خالقی حمیدی، حسن راغ، سام رجبی، عارف زارع، علیرضا فرهادزاده، طاهر قدیریان، عبدالرضا کوهپایه و حمیده کاشانی دوست، فعالان و کارشناسان زیست محیطی بازداشت شده هستند.
برخی از این افراد سابقه طولانی در فعالیت‌های حفاظت از محیط زیست و همکاری با دولت در حفظ گونه‌های حیات وحش ایران را دارند.
پنج ماه از بلاتکلیفی این بازداشت شدگان گذشته و این هفته، دو عضو دولت حسن روحانی اعلام کرده‌اند که فعالان زیست محیطی بازداشت شده فعالیت جاسوسی نداشته و باید آزاد شوند. بعد از وزیر اطلاعات، عیسی کلانتری معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، سه شنبه اول خرداد در همایش روز جهانی تنوع زیستی اعلام کرد که هیچ سندی دال بر واقعیت اتهاماتی که به این افراد زده شده، وجود ندارد.
پیشتر محمود صادقی نماینده تهران در مجلس نیز به مسئولیت وزارت اطلاعات در شناسایی موارد جاسوسی در کشور اشاره کرده و گفته بود کارشناسان وزارت اطلاعات اعلام کرده اند فعالان محیط زیستی بازداشت شده جاسوس نیستند.
پیشتر، غلامحسین محسنی اژه ای، سخنگوی قوه قضاییه در واکنش به اظهارات کلانتری گفته بود او اطلاع دقیقی ندارد و نمی تواند اظهار نظر کند. اما اکنون غلامحسین اسماعیلی رئیس کل دادگستری تهران هم در سخنانی ابهام خود درباره پرونده این فعالان را بیان کرده است.
همزمان با سخنان عیسی کلانتری مبنی بر بی گناهی فعالان زیست محیطی بازداشت شده، گزارش ها حاکی از آن است که بعد از حدود ۱۱۸ روز بازداشت به برخی از آنها اجازه ملاقات ۱۰ دقیقه ای با خانواده‌های آنها داده شده است.
علاوه بر این افراد، طی ماه‌های اخیر تعداد دیگری از فعالان محیط زیست در مناطق مختلف ایران به ویژه استان‌های هرمزگان و بوشهر دستگیر شدند. برخی گزارش‌ها، آمار فعالان زیست محیطی بازداشت شده را بیش از ۵۰ نفر اعلام کرده اند.
