دیدگاه| جمهوری اسلامی غرق بحران است؛ دولت ترامپ چه کار نباید بکند

مقاله ای در نشریه آتلانتیک از کریم سجادپور، پژوهشگر ارشد بنیاد کارنگی و استادیار دانشگاه جرج تاون

ظاهرا ناپلئون جایی هشدار داده است، «وقتی دشمن ات دارد اشتباه می کند، هرگز دخالت نکن». جمهوری اسلامی ایران در ماه های اخیر زیر ضرب بحران های پیاپی از جمله سقوط ریال، جنبش غیرقابل سرکوب حقوق شهروندی و فمینیستی و اعتصاب های کارگری مداوم قرار داشته است که ادامه دوام رژیم را به پرسش گرفته است. آشکار است که هدف دولت ترامپ همان طور که توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، تشریح شد، دامن زدن به این بحران ها برای سرعت بخشیدن به تسلیم یا فروپاشی سیاسی از درون است. اگر چه دگرگونی سیاسی مثبت در ایران هدفی باارزش است، اما اجرای بی محابای این استراتژی توسط دولت ترامپ می تواند به احیای یک رژیم بیمار بیانجامد.

بهار عرب یادآور این نکته بود که سقوط حکومت های خودکامه در زمان حکمرانی دیکتاتورها غیرقابل تصور ولی پس از سقوط شان اجتناب ناپذیر است. ناظران دیرین امور ایران به تازگی آشکارا از یک اجتناب ناپذیری صحبت می کنند.

حتی در مباحثات اندیشکده های دولتی در ایران، اساتید شاخص دانشگاهی استدلال می کنند که کشور دچار بحران های همسوی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، محیط زیستی و ژئوپولیتیک است که شباهتی به هیچ کشور دیگر دنیا ندارد.

اما سقوط حکومت های خودکامه دو پیش نیاز عمده دارد:

فشار از پایین و اختلافات در بالا. اولی می تواند دومی را تشدید کند اما دخالت قدرتهای خارجی بریا تغییر رژیم می تواند به تقویت اتحاد عوامل خودکامه منجر شود.

تحقیقات دانشگاهی نشان می دهد که رژیم های انقلابی پایداری بیشتری دارند زیرا در برابر خروج سران و کودتاها واکسینه می شوند. سران سیاسی-نظامی بشدت جناحی در ایران همیشه این را فهمیده اند که در بحران ها باید کنار هم بایستند و گرنه ممکن است تک تک آویزان شوند.

یکپارچگی در دستگاه مسلح و سازمان یافته سرکوب در سپاه و بسیج ناشی از طمع و ایدئولوژی است. به گفته گری کاسپاروف، فعال سیاسی روس، هر کشوری برای خودش مافیا دارد، اما سپاه پاسداران به شکل فزاینده ای یک مافیا درون کشور خودش است.

بسیاری از مقام های آمریکایی و میلیون ها ایرانی در داخل کشور بی صبرانه در انتظار تغییرات در ایران هستند. اما درس مهم انقلاب ۱۳۵۷ و بهار عرب این بود که انقلاب ها سرانجام بر مبنای آن چه ساخته اند مورد قضاوت قرار می گیرند، نه آن چه نابود کرده اند.

ماجرای انقلاب ۵۷ در ایران داستان یک اپوزیسیون بود که حاضر بود خیلی ها برای تغییر رژیم کشته شوند، در حالی که رژیم حاضر به کشتار توده مردم نبود؛ اوضاع امروز در ایران برعکس است.

سپاه پاسداران و بسیج مانند شبه نظامیان قدرتمند در هر کجای دیگری در منطقه بدون خونریزی فراوان از قدرت دست نخواهند کشید و حتی ممکن است از یک تغییر ناگهانی سیاسی پیروز بیرون بیایند. (هشتگ) تغییر رژیم تضمینی بر دموکراسی در ایران نیست.

راهبرد ایالات متحده در قبال ایران نیازمند شکیبایی و انعطاف‌پذیری زیاد، و نیز وجود تمایل است تا نه تنها به پشتیبانی هوشمندانه از جامعهٔ مدنی ایران و مقابله با نفوذ بدخواهانهٔ [حکومت] ایران پرداخته شود، بلکه همچنین با درگیر کردن رژیم تفاوت‌ها میان کسانی که ایران را به عنوان یک کشور می‌خواهند و آنهایی که می‌خواهند ایران یک هدف باشد، افزایش یابد.

* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.