12 دقیقه
منصور رضوی، شهروند خبرنگار
لباس هایی که قرار است بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی روسیه برتن کنند، مناقشه‌ای جدی در حوزه فوتبال کشور ایجاد کرده است. «محمدرضا ساکت»، دبیرکل فدراسیون فوتبال و طراح اصلی توافق بد با شرکت «آدیداس»، خودش را کنار کشیده و «مهدی تاج»، رییس این فدراسیون در مقابل هجوم نقدهایی که به این طرح و چگونگی عقد قرارداد با آدیداس مطرح شده، سکوت کرده است. فقط «هدایت ممبینی»، سرپرست «کمیته بازاریابی» فدراسیون فوتبال در این مورد سخن می‌گوید؛ مردی که طی ماه‌های اخیر هیچ نشانی از او در رابطه با این قرارداد وجود نداشت.
ممبینی در واکنش به این سؤال که چرا فوتبال ایران برخلاف ۳۱ تیم دیگر حاضر در جام جهانی، از شرکت تولیدی لباس ها وجه مالی دریافت نمی‌کند و حتی باید به این شرکت پول نیز بپردازد، به «ایسنا» گفته است: «آدیداس پذیرفت در سالی که توسط مقام معظم رهبری به‌عنوان حمایت از کالای ایرانی نام‌گذاری شده است، ۱۷ تیم ملی دیگر به‌جز بزرگ‌سالان، از تولیدات داخلی استفاده کنند. این برای ما پیروزی بزرگی بود.»
چنین جوابی در فدراسیون فوتبال، یعنی فرار رو به جلو. فدراسیون فوتبال ایران طی ماه‌های اخیر بابت قرارداد وارونه با شرکت آدیداس، زیر فشار منتقدان بود. تمامی تیم‌های حاضر در جام جهانی فوتبال بابت لباس‌هایی که بر تن می‌کنند، از شرکت های تولیدی آن ها وجه نقد می‌گیرند. این به دلیل تبلیغ برندی است که می پوشند و یا شرکت دادن آن ها در جام جهانی فوتبال است. اما فدراسیون فوتبال ایران حاضرشده است در قبال پرداخت وجه، از آدیداس لباس بخرد؛ مساله‌ای که شبهاتی در مورد روابط مالی در فدراسیون فوتبال را به وجود آورده است.
حالا نه تنها به آدیداس باید مبلغی نزدیک به دو میلیون دلار پرداخت کنیم که حتی طرح «یوز ایرانی» هم از روی پیراهن های بازیکنان پاک شده است. ممبینی در گفت‌وگو با ایسنا مدعی شده که دلیل حذف یوز از لباس یازیکنان، اصرار شرکت آدیداس بوده اما بعد به خبرگزاری «مهر» گفته است: «ما فرصت لازم برای طراحی دوباره البسه تیم ملی را نداشتیم.»
ماجرا نه ادعای اول ممبینی است و نه حرف دومش. داستان این است که آدیداس قبول کرده فقط به ایران لباس‌های انبار شده در امارات را بفروشد. یعنی تیم ملی حاضر در جام جهانی باید از لباس های انباری به تن کند.
هدایت ممبینی در گفت‌وگو با ایسنا مدعی شد: «طرح پیراهن ایران، سفید و ساده است چون نقش یوزپلنگ روزنه‌های تنفس روی لباس‌های مدرن آدیداس را می‌بست.»
این ادعای سرپرست کمیته بازاریابی فدراسیون فوتبال در حالی مطرح شده است که روی لباس های تیم‌های ملی آلمان، مکزیک، پرو، کلمبیا، بلژیک و اسپانیا که همگی از برند آدیداس استفاده می‌کنند، نقش‌هایی بزرگ با رنگ‌های متنوع مانند خاکستری، سبز و قرمز به چشم می‌خورد.
سایت «ورزش سه» نوشته است: «ایران برای توافق با کمپانی‌های مهم تأمین البسه ورزشی مشکلات زیادی مانند تحریم یا قوانین محدودکننده داخلی دارد اما عدم طراحی یک پیراهن منحصربه‌فرد و همچنین تأمین نبودن لباس سایر تیم‌های ملی ایرانی، از نقاط ضعف قرارداد ایران و آدیداس است.»
حقیقت این است که باید از فدراسیون فوتبال پرسید چرا طی ماه‌های اخیر قرارداد با آدیداس را به شکلی غیرواقعی به تصویر کشیده اند. مهدی تاج، رییس فدراسیون فوتبال ایران روز سیزدهم فروردین‌ماه در برنامه تلویزیونی «۹۰» با «عادل فردوسی پور»، مجری این برنامه وارد مجادله شفاهی شد و گفت: «این را بفهم که ما داریم یک تا دو میلیون دلار از آدیداس پول می‌گیریم.»
اما این ادعای رییس فدراسیون فوتبال ایران با آن چه امروز اعلام شده است، تفاوت اساسی دارد.
خبرگزاری «تسنیم» در گزارشی با اشاره غیرمستقیم به ابهامات مالی فدراسیون فوتبال در قرارداد با آدیداس، نوشته است: «مسوولان فدراسیون که در مذاکرات با آدیداس حضور داشتند، توضیح بدهند که در مذاکرات چه طور مشتاقانه خواستار امضای قرارداد همکاری بودند که آدیداس هم با دیدن این اشتیاق قید ارایه یک‌میلیون دلار لباس مجانی را زد تا سود بیش تری نصیبش شود.»
پیش‌ازاین، خبرهایی مبنی بر پیشنهاد مالی مخفیانه فدراسیون فوتبال ایران به شرکت آدیداس برای تأمین لباس های تیم ملی به گوش می‌رسید. فدراسیون فوتبال ایران ادعا کرده که ورود لباس های تولید خارج از کشور با قوانین جدید غیرممکن شده است. این فدراسیون دی‌ماه سال ۹۶ در بیانیه‌ای اعلام کرد: «متأسفانه دستورالعمل نحوه صدور گواهی فعالیت نمایندگان و شعب عرضه‌کنندگان پوشاک خارجی در ایران به شماره ۶۰/۱۲۹۲۷۶، مورخ 17 شهریور ۱۳۹۵ وزارت صنعت، معدن و تجارت مانع از اجرایی شدن این قرارداد اسپانسری آدیداس با فدراسیون فوتبال ایران شده است. لذا تنها راه چاره جهت استفاده از لباس‌های باکیفیت و با تکنولوژی کلیماکول آدیداس در جام جهانی، انعقاد قرارداد تجاری خرید البسه با تخفیف ۷۰ درصد بود.»
اما هیچ خبری از تخفیف ۷۰ درصدی وجود نداشت. همان روزها از فدراسیون ایران خبر می‌رسید که طرف مذاکره‌کننده ایرانی به شرکت آدیداس پیشنهاد خرید با رقمی بالاتر و بعد دریافت حق واسطه‌گری (از همان وجهی که خودش پرداخت کرده) را داشت که با مخالفت شرکت آدیداس روبه رو شد. به عبارتی، فدراسیون ایران در جریان مذاکرات با آدیداس، از قانون منع ورود کالای خارجی، در پی سود شخصی می‌گشت.
درعین‌حال، ردپای یک مدیر وزارت ورزش و جوانان هم در این بحث به چشم می‌خورد؛ «محمدرضا داورزنی»، معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه ای وزارت خانه امروز (دوشنبه) به «رادیو ورزش» گفته است: «سیاست کلی وزارت ورزش در سال ۹۷، استفاده از برند داخلی است و این موضوع به همه فدراسیون‌ها و ادارات کل نیز ابلاغ شده است. در حال حاضر ۱۸ تیم در فدراسیون فوتبال فعالیت دارند که در ۱۷ تیم از برند داخلی استفاده می‌شود.»
بخشی از این سیاست کلی به همان سیاست تعیین شده «علی خامنه‌ای»، رهبر ایران برمی‌گردد. او روز اول فروردین‌ماه امسال نام «حمایت از کالای ایرانی» را برای سال ۹۷ انتخاب کرد. داورزنی که از فرماندهان نیروی زمینی سپاه پاسداران است، به رادیو تهران گفته است: «قرار بر آن شده که در سال جاری ورود کالا و البسه با برند خارجی ممنوع شود.»
داورزنی این دستورالعمل را پیرو خواست رهبر ایران برای حمایت از کالای ایرانی دانسته و گفته است: «متاسفانه قراردادی از قبل بسته‌شده بود که باید تا پایان جام جهانی به آن عمل کرد. طبق کارهایی که انجام‌شده، این قرارداد از حالت اسپانسری به تجاری تبدیل خواهد شد.»
با این وجود، می‌توان متصور شد که همین لباس های «نافرم»، «زشت» و البته «انباری» که ملی پوشان ایران در جام جانی روسیه بر تن خواهند کرد، آخرین پیراهن‌های نسبتاً باکیفیت ملی پوشان باشد. آدیداس با استفاده از تکنولوژی «کولینگ» در البسه خود، امکان گردش بهتر هوا در بدن بازیکنان زمان دویدن را فراهم کرده است. این تکنولوژی هنوز وارد صنعت پوشاک ایران نشده است.
منبع ایران وایر
